Historia

W 1579 roku nowy król Polski, Stefan Batory, rozpoczął wojnę z Rosją. Na wojnę potrzebne były duże środki finansowe, zatem rozpoczęto pobór podatku od majątków szlacheckich. Spis przeprowadzono rok później, według niego we wsi Chojane Gorczany mieszkał Adam, syn Adama, dziedzicząc na prawie 2 włókach. Sam uprawiał swoją ziemię. Zapisano tu również Kaspra Kraszowskiego, który dzierżawił ziemię od Jana, syna Józwy
z Chojanego, i Marcina Sowy – dział ten liczył ¾ włóki. Zatem była to niewielka wioska zamieszkała wyłącznie przez drobną szlachtę. Jest to pierwszy zapis na temat istnienia tego osiedla.
Mieszkała tu drobna szlachta (głównie Chojeńscy), ale też inni szlachcice – już w XVII wieku notowano tutaj Kuleszów.
Nazwę miejscowości pisano rozmaicie. W XVII i XVIII wieku Choiane Gorczane, w XIX Choine gorzany, na mapie Królestwa Polskiego z 1839 roku, Choiane Gorczany, ta nazwa na stałe już została przypisana tej wsi.
Wsie zamieszkałe przez drobną szlachtę były z reguły niewielkie, liczyły do XX wieku po kilka, kilkanaście domów. Podobnie było i tutaj. W 1827 roku w tej wiosce notowano 10 domów i 78 mieszkańców.
Od 1867 roku miejscowość należała do gminy Chojane, następnie do gminy Wysokie Mazowiecki. Dane z 1891 roku przekazują informacje o 10 gospodarstwach drobnoszlacheckich na 138 ha ziemi (68 ha gruntów ornych, 7 ha łąk i 13 ha lasów), średnie gospodarstwo miało obszar ponad 10 ha.
Na początku XX wieku w pobliżu tej miejscowości powstały liczne maleńkie osiedla. Na mapie z 1935 roku można zauważyć te niewielkie osady między północną częścią okolicy szlacheckiej Chojany (Bąki, Gorczany, Piecki), a południową Pawłowięta, Stankowięta, Sierocięta) były to następujące osiedla: Chojanka, Kliny, Smużki, Zbytki, Dębowo, Ryczka, Siedzianka, Zajarowa Budka, Przygóra, Wonieczan. Wszystkie liczyły najwyżej po kilka domów. Wokół nich były spore obszary lasów, jednak porównując tę mapę (rok 1935) z mapą o 100 lat starszą widać duże różnice w zalesieniu tego obszaru. Na południowy zachód od Gorczan w pierwszej połowie XIX wieku nie było lasów, były natomiast sto lat później. Miejscowość Chojane Gorczany w 1921 roku liczyła 12 domów i 85 mieszkańców, w tym 10 Żydów.

Chojane tworzyło tak zwaną okolicę szlachecką, dzieliło się ono na dwie części: północną tworzyły Bąki, Gorczany i Piecki, natomiast południową Stankowięta, Sierocięta i właśnie Pawłowięta. Wszystko wskazuje na to, że część południowa jest młodsza od północnej.
Chojane Pawłowięta notowane jest, podobnie jak Gorczany, dopiero od 1580 roku.
W ówczesnym spisie podatkowym zapisano istnienie miejscowości zwanej Choiany Pawłowiętha, dziedziczyli tutaj Mikołaj, syn Adama oraz Jan, syn Wawrzyńca (w jego imieniu podatek płacił Stanisław Chojeński). W sumie było tu 7 włók szlacheckich.
Nazwa wsi pochodzi od imienia Paweł. To właśnie Paweł Chojeński był pierwszym osadnikiem w tej wsi. Zapewne był to ów Paweł Chojeński notowany w 1528 roku we wsi Chojane Bąki – najzamożniejszy ówcześnie rycerz w tej okolicy, zapewne posiadał tu dział ziemi i on, lub jego potomkowie, osiedlili się tutaj dając początek tej nowej wsi.
Nazwa miejscowości przez wieki pisana była tak samo jak obecnie. Notowana jest w czasie spisu podatku pogłównego z 1676 roku oraz na mapach podlaskich z końca XVIII wieku. Mieszkała tu drobna szlachta, z tym że było to jedno z większych osiedli w okolicy.
W 1827 roku naliczono tutaj 19 domów i 105 mieszkańców. Miejscowość należała od 1867 roku do gminy Chojane i parafii Kulesze. W końcu XIX wieku istniało tu 20 gospodarstw drobnoszlacheckich na 215 ha ziemi, średnie gospodarstwo miało obszar ponad 10 ha.
W czasie spisu powszechnego z 1921 roku we wsi naliczono 19 domów i 107 mieszkańców, dwóch z nich podało wiarę prawosławną.

Wioska znana była już w początkach XVI wieku, popis pospolitego ruszenia z 1528 roku zapisał nazwę jako Bukowe zemiane Pecowskii Choienka. W tym czasie mieszkało tu czterech rycerzy, którzy wystawili w sumie jednego konnego jeźdźca. Nazwa wsi pochodzi od przezwiska Piecek pochodzącego od imienia Piotr.
Spis podatkowy z 1580 roku przekazuje (Choiane Pieczki), że mieszkali tu: Marcin, syna Michała Chojeńskiego, był on posiadaczem 5 włók, czyli całkiem sporego obszaru oraz Więcław Kulesza, który dzierżawił ziemię od Matiasa Zolnego (1 włóka). Podobnie jak okoliczne miejscowości była to osada zamieszkała przez drobną szlachtę. Nazwa w różnych źródłach była zapisywana tak jak obecnie, z tym że czasem nazywano ją Piecuchami.
W 1827 roku wioska liczyła 20 domów i 109 mieszkańców. W 1891 roku notowano tutaj 17 drobnoszlacheckich gospodarzy na 87 ha ziemi, średnie gospodarstwo miało obszar ponad 5 ha. W następnych latach liczba ludności spadła, w 1921 roku istniało tu 12 domów z 75 mieszkańcami.
Według opracowania Zabytki architektury i budownictwa w Polsce z 1985 roku zabytkowy jest tutaj dom numer 11, własność Kruszewskiego (początek XX wieku).

Ród Chojeńskich był dosyć liczny, wśród nich poszczególne gałęzie nosiły różne przydomki. Była też grupa Chojeńskich zwana Sierotami, mieszkali właśnie w tej wsi, więc wioskę nazwano Sierocięta. Na przykład w 1580 roku mieszkał tu Marcin, syn Jana Sieroty Chojeńskiego.
Sierocięta należą do południowej części okolicy szlacheckiej Chojane – ta część powstała później od północnej, bo dopiero w połowie XVI wieku. Część północna zapewne na przełomie XV i XVI wieku.
Mieszkali tu zatem Sieroty Chojeńscy i to właśnie mieszkańcy tej wsi udowodnili swe pochodzenie szlacheckie w XIX wieku z herbem Korczak, jako jedyni z Chojeńskich z tych okolic. Przedstawiciele tego rodu mieszkający tu w pierwszej połowie XIX stulecia przedstawili następującą genealogię. Na przełomie XVI i XVII wieku żył tutaj Jana Sierota Chojeński, który miał syna Piotra. Tenże Piotr miał syna Gabriela notowanego w 1665 roku. Gabriel miał syna Wawrzyńca, który miał trzech synów: Pawła, Idziego i Wojciecha. Paweł Chojeński ożenił się z Franciszką Kuleszą i miał z nią syna Jana, który dziedziczył w tej wsi w pierwszej połowie XIX wieku. Ożenił się on z Gertrudą Porowską i miał z nią syna Bartłomieja, żołnierza wojsk rosyjskich. Drugi z synów Wawrzyńca, Idzi ożenił się z Marianną Koskowską i miał z nią synów: Andrzeja i Antoniego, otrzymali oni potwierdzenia praw szlacheckich z 1847 roku. Trzeci z synów Wawrzyńca, Wojciech miał syna Walentego, ten syna Mikołaja, a ten Mikołaja, ten z kolei Wawrzyńca, który w 1862 roku służył w wojsku rosyjskim. Chojeńscy z tej wsi otrzymali stosowny dokument, dyplom, który potwierdzał prawo szlacheckie i używanie herbu Korczak. Dane z Tabelli Miast i Wsi z 1827 roku informują o 13 domach mieszkalnych oraz 74 mieszkańcach tej miejscowości. W końcu XIX stulecia istniało w tej wsi 18 gospodarstw drobnoszlacheckich na 139 ha ziemi (88 ha gruntów ornych), średnie gospodarstwo miało obszar 7,7 ha.
W 1921 roku było 18 domów i 126 mieszkańców, w tym 3 prawosławnych i jeden wyznania „niewiadomego”.
W rok później utworzono tutaj jednoklasową szkołę powszechną, liczącą początkowo 66 uczniów, w 1923 roku uczyło się tutaj już 72 dzieci – w roku 1924, z niewiadomych przyczyn, szkołę zlikwidowano.

Również ta miejscowość wyodrębniła się w połowie XVI wieku, jest notowana od 1580 roku. Spis podatkowy z tego roku notuje wieś Choyane Sthankowiętha, nazwa pochodzi od imienia Stanisław, Stanek.
W końcu XVI wieku była to wioska podzielona między wielu rycerzy, największym właścicielem był tutaj Jan Chojeński, syn Marcina, posiadający 5 włók ziemi. Reszta ziemian to była uboga szlachta: Szczęsny, syn Andrzeja (10 mórg); Wojciech, syn Szczepana (6 mórg); Andrzej, syn Franciszka (1 włóka) oraz dzierżawca Kasper Kraszowski (1 i ¼ włóki). Była to wtedy jedna z większych wiosek szlacheckich. Tak też było w następnych wiekach, w 1827 roku notowano tutaj 18 domów i 144 mieszkańców.
W końcu XIX wieku istniało tu ponad 20 gospodarstw drobnej szlachty, wszystkie grunty wiejskie liczyły 13 ha, w tym 95 gruntów ornych, 6 ha łąk i 9 ha lasów. Miejscowość początkowo należała do gminy Chojane, następnie włączono ją do gminy Wysokie Mazowieckie. W 1921 roku notowano tutaj 21 domów i 126 mieszkańców.
Początki szkolnictwa w tej wsi sięgają roku 1924, w tymże roku istniała już szkoła licząca 74 dzieci (zapewne przeniesiono ją z Chojan Sierocięta), szkoła istniała do końca lat dwudziestych, następnie została zlikwidowana. Jedynym znanym nauczycielem był Antoni Mioduszewski.

Nazwa Czarnowo jest bardzo stara, książę mazowiecki Janusz I nadając ziemię rycerzom herbu Cholewa z ziemi płockiej zapisał w nadaniu nazwę Czarnowo (rok 1418). Zapewne ta nazwa pochodziła jeszcze z czasów pierwszego osadnictwa w tej okolicy
z X-XIII wieku. Na tej ziemi powstały wsie Czarnowo Undy i Czarnowo Dąb, należące do parafii Kołaki Kościelne i obecnie również do gminy Kołaki Kościelne. Lecz obszar zwany Czarnowo był znaczenie większy i został sztucznie podzielony granicą mazowiecko-litewską na początku XV wieku. Po stronie litewskiej pozostał również pewien obszar zwany Czarnowo. Czarnowo „litewskie” należało do rodu Kuleszów z Kulesz i to właśnie oni zasiedli ten obszar jeszcze w pierwszej połowie XV wieku. Z lat 1431-1441 pochodzą zapisy o wsi Czarnowo alias Kulesze-Bogdanowięta. Mieszkała tu gałąź rodu Kuleszów, która przyjęła przydomek Biki. Na przykład w pierwszej połowie XVI wieku żył Jan Bik (Joannis Biko). Słowo to według językoznawców pochodziło od staropolskiego określenia bik, czyli próżniak, piecuch, drągal.
W 1493 roku jeden z rycerzy z tej wsi brał udział w fundacji kościoła w Rokitnicy (Kulesze Kościelne), był to Andrzej hearades de Ciarnowo Biki. Zatem już w tamtych czasach nazwę zapisywano jako Czarnowo. Popis pospolitego ruszenia z 1528 roku zapisał nazwę wsi jako Byki, mieszkało tu zaledwie 3 rycerzy: Matej Szczepanowicz, Mroczek Bartoszewicz i Andrej Petrowicz.
Przez następne wieki nazwa tej wsi bywała pisana różnie. W 1569 roku pojawia się zapis Cziarnowo Biki, w czasie spisu podatkowego z 1580 roku Kuliesze Biki, Bykow, Cziarnowo, w 1790 roku na mapie Podlasia zapisano ją jako Kulesze Cziarnowo, jednak w XIX wieku przyjęła się nazwa Czarnowo Biki, czasem przez pomyłkę pisano też Byki.
Dawni heraldycy utożsamiali mieszkańców tej wsi z Czarnowskimi herbu Cholewa, notowanymi w sąsiednich wsiach Czarnowo Dąb i Czarnowo Undy w parafii kołakowskiej, jednak mimo wspólnej nazwy ta wieś nie miała wspólnych dziedziców, mieszkali tu na początku Kuleszowie, to oni ją założyli, tyle że na obszarze nazywanym Czarnowo. Stąd powstało mylne wrażenie, że Czarnowo Biki było częścią okolicy szlacheckiej Czarnowo. Przeczy temu choćby spis podatkowy z 1580 roku, w którym tę wioskę opisano razem z innymi częściami Kulesz, zatem była to część „okolicy szlacheckiej” Kulesze, a nie Czarnowo. Wskazują na to również zapiski genealogiczne rodu Kuleszów, wielu z nich pisało się właśnie z tej wsi. Już z 1441 roku pochodzi zapis na temat Jakuba Kuleszy z Czarnowa.
Zatem była to wioska należąca do Kuleszów i to właśnie oni byli pierwszymi dziedzicami wsi. W 1827 roku miejscowość liczyła 11 domów i 57 mieszkańców.
Słownik Geograficzny z 1880 roku zapisał: Czarnowo Byki (właściwie Biki), wieś szlachecka, powiat mazowiecki, gmina Mazowieck, parafia Kulesze. Wspominana w dokumentach z 1418 roku.
Dane z 1891 roku mówią o 10 drobnoszlacheckich gospodarzach w tej wsi na 74 ha ziemi. Zdecydowana większość to były grunty orne (tylko 4 ha lasów i 1 ha łąk). W 1921 roku istniało 21 domów z liczbą 125 mieszkańców.

Przodkami tutejszego rodu była szlachta pruska. W XIII wieku, po upadku plemion pruskich podbitych przez Krzyżaków, wielu z nich wyemigrowało do Polski. Niektórzy zamieszkali później w pobliskiej gminie Kobylin i Zawady, ich potomkowie przyjęli herb Prus. Rycerze z tej wsi zwali się Faszczami lub Faszczyńskimi i pieczętowali się herbem Prus II. Początkowo mieszkali w miejscowości Faszcze Jabłoń, która leży w gminie Wysokie Mazowieckie, a pierwotnie należała jeszcze do Księstwa Mazowieckiego i Mazowsza. Leżała tuż nad granicą z Podlasiem (Wielkie Księstwo Litewskie). Granica ta biegła poprzez Faszcze Jabłoń do wsi Undy Czarnowo i Czochanie Góra (po stronie mazowieckiej). Obecna granica między powiatem wysokomazowieckim i zambrowskim biegnie dokładnie wzdłuż tej dawnej granicy ustalonej jeszcze w XV wieku. Wyjątkiem jest właśnie Faszcze Jabłoń, która kiedyś leżała na Mazowszu, inaczej niż reszta wsi gminy Wysokie Mazowieckie. Właśnie tu początkowo mieszkali osadnicy z Prus, lecz „Już w XV stuleciu jedna jej [rodu] gałąź przesiedliła się na Podlasie, gdzie nabywszy posiadłość w ziemi bielskiej, założyła osadę z nazwą Faszcze lub Faszczewo. W XVII stuleciu jedna ich linia wzięła nazwisko Faszczewski, druga została się przy dawnem nazwisku Faszcz”.
Pierwszych danych o Faszczach dostarczają akty sądowe z początkowych lat XVI wieku. W 1503 roku notuje się Mikołaja, syna Andrzeja z Faszczy (de Faszcze). Rok później Mikołaj, Wojciech i Mroczesław, synowie Andrzeja, zawarli umowę dziedziczenia dóbr po ojcu. Natomiast w 1548 roku Piotr, syn Jakóba, układa się z bratankiem swoim Stanisławem, synem Macieja. W następnych latach wymienia się jeszcze Zachariasza, syna Pawła (1558); Rafała, syna Dobka (1562). W latach sześćdziesiątych XVI stulecia dziedzicami wsi byli między innymi: Mroczesław, syn Marcina i Erazm, syn Wojciecha. Mieszkali również w wielu okolicznych wsiach, ponieważ akta przysięgi na wierność wymieniają licznych Faszczów: Macieja, Wojciecha i Jana, synów Jana, Idziego, syna Dobka, Klemensa i Macieja, synów Jakuba, Pawła, syna Wojciecha, Kazimierza, syna Erazma, Mikołaja, syna Leonarda; Marka, Stanisława i Jana, synów Michała. Gabryela syna Mojżesza, Mateusza, syna Marka, Jerzego, syna Dobiesława i Stanisława, syna Macieja.
Dane z 1590 roku informują, że dziedziczyli tutaj: Jan, Fryderyk, Wojciech i Krzysztof, synowie Mikołaja: Stanisław, Gabryel, Krzysztof, Kasper, Jan i Wojciech, synowie Mojżesza, Jan i Marcin, synowie Leonarda, Jerzy, syn Dobiesława, Klemens, Maciej, Jan, Stanisław, Wojciech i Adam, synowie Jakuba, Idzi, Rafał i Franciszek, synowie Bronisza, Michał, syn Stanisława, Bartłomiej i Mikołaj, synowie Pawła, Stefan, syn Macieja, Franciszek i Stanisław, synowie Michała, Maciej i Jan, synowie Jana i Jerzy, syn Marcina.
Zatem była to już liczna rodzina. Niektórzy z nich dochodzili do pewnych stanowisk. Notowano w końcu XVI wieku Marcina Faszcza, proboszcza w Zawadach oraz Macieja, plebana w Białymstoku.
Wioska była zamieszkała przez bardzo liczną szlachtę, wielu z nich emigrowało z braku ziemi. Spora liczba Faszczów wyjechała na Litwę i Ukrainę, niektórzy z nich doszli do pewnych stanowisk ziemskich i majątku właśnie tam.
Niektórzy z Faszczów zwali się potem Faszczewskimi. W 1580 roku w tej wsi notuje się Franciszka i Stanisława Faszczów, synów Michała – ale już Marcin, syn Franciszka, zwał się Faszczewskim. Był to dosyć bogaty szlachcic, posiadał nawet własnych poddanych chłopów (jednego z nich sprzedał). Tenże Marcin kupił też od swego brata dodatkowe działy w tej wsi. Brat Marcina, po sprzedaniu ziemi, wyjechał na Ukrainę – również zwał się Faszczewskim. Z 1628 roku pochodzi zapis o procesach sądowych Faszczewskich w Winnicy. Stanisław Faszczewski i dzieci jego: Szymon, Samuel, Jan, Aleksander, Katarzyna i Maryna, procesowani 1628 r. przez Grzegorza Podczaskiego, o niedotrzymanie umowy co do małżeństwa z Katarzyną Faszczewską i skazani wyrokiem sądu winnickiego, na zapłacenie 6,000 fl. zrządzonych szkód.
Z czasem większość Faszczów w tej wsi przyjęła nazwisko Faszczewski. Herbarz A. Bonieckiego zapisał o nich następujące informacje: Dominik, syn Jana, dziedzic na Faszczach i Kalinowie, brat Marcina, Jezuity, zabezpieczył 1679 r. sumę żonie swej; Zuzannie z Ciechanowieckich, córce Adama. Tenże Dominik żonaty był 2-o v. z Katarzyną Kruszewską 1685 r. Paweł, syn Tomasza, zabezpieczył 1718 r. sumę żonie swej, Konstancyi Makowskiej, córce Bartłomieja. Marcin, miecznik mielnicki 1755 r., Piotr, syn Wojciecha, a wnuk Mateusza, sprzedał 1783 r. część swoją na Faszczach bratankowi swemu Józefowi, synowi Krzysztofa i Petronelli z Wojdanowskich. Tomasz, syn Antoniego, na Faszczach Faszczewski, nabył części na Kalinowe 1793 r.. Jan Faszczewski, dziedzic na Faszczach 1685 roku. Michał procesowany przez Błońską 1720 r. Warto dodać, że niektórzy Faszczewscy doszli do pewnych majątków w tej okolicy. W XVIII wieku posiadali działy w Sokołach.
Zatem Faszczowie i Faszczewscy mieszkali tu w XVIII wieku, również w XIX wieku się ich notuje. W pierwszej połowie tegoż stulecia wielu potomków tego rodu wylegitymowało się z pochodzenia szlacheckiego, był wśród nich Jan Marcin – syn Józefa, prawnuk Grzegorza, mieszkańca tej wsi. Faszcze od początku należały do parafii Sokoły i również do tej parafii włączono wieś po 1867 roku. W 1891 roku notowano tu 36 drobnych gospodarstw na 133 ha ziemi, średnie gospodarstwo miało obszar 3,7 ha.
W 1921 roku w tej wsi naliczono 31 domów i 172 mieszkańców.

Wśród licznej szlachty która fundowała kościół w Kuleszach w 1493 roku znaleźli się też Martino et Alberto haeredibus de Mościska. Nazwa pochodzi od słowa „most”, we wsi znajdują się niewielkie jeziorka, na których były zapewne jakieś mostki lub kładki, stąd wzięła się nazwa.
Kolejna wzmianka pochodzi z 1528 roku, spis pospolitego ruszenia przekazuje dane o wiosce liczącej 7 rycerzy, którzy wystawili w sumie 2 konnych jeźdźców. Nazwę zapisano ówcześnie jako : Seło Gołase Mostiska zemiane.
Tutejsza szlachta przyjęła nazwisko Mościcki, lecz trudno określić ich rodowód. Być może jest do gałąź rodu Gołaszewskich, która przyjęła nazwisko od swojej siedziby, albo jest to gałąź rodu Mościckich herbu Ślepowron, która osiedliła się tutaj po przesiedleniu się z północnego Mazowsza (z tego rodu pochodził Ignacy Mościcki). Heraldycy opisują wspólnie ród mazowiecki Mościckich i podlaskich Mościckich pod jednym herbem Ślepowron. Faktem jednak jest, że w XIX wieku tutejsi Mościccy otrzymali potwierdzenie szlachectwa z herbem Ślepowron powołując się na przodka Jana, który w 1635 roku wszedł w posiadanie wsi Mościska Gołasze. Zatem tutejszym Mościckim przysługuje herb Ślepowron ale być może była to gałąź rodu Gołaszewskich herbu Kościesza.
Zachowało się nieco danych o Mościckich z tej wsi, wielu z nich osiedliło się w Tyborach. W połowie XVI wieku żyło trzech braci: Michał, Mikołaj i Stefan, z nich Stefan miał synów: Jakuba, Jana, Michała, Macieja, Piotra, Stanisława i Trojana. Ojciec przekazał im działy w tej wsi, a że było ich wielu to sprawa podziału skończyła się procesem sądowym w 1571 roku.
Kilku z Mościckich doszło do pewnego majątku i znaczenia, w końcu XVI wieku notuje się Pawła, stolnika podlaskiego, w XVIII wieku żył Wojciech komornik ziemski bielski. Jeden z Mościckich walczył też jako oficer w Legionach Polskich we Włoszech.
Gołasze Mościckie w 1827 roku liczyło 17 domów i 93 mieszkańców. Słownik Geograficzny z końca XIX wieku zapisał, że „jest to starodawne gniazdo szlacheckie (…). Miejscowość należała do gminy Wysokie Mazowieckie.
Niewątpliwie z tej wsi pochodził Bolesław Euzebiusz Mościcki (1877-1918), jego ojcem był Ludwik, uczestnik powstania styczniowego a matką Paulina z Zarębów. Urodził się w Wysokim Mazowieckim. Rozpoczął karierę wojskową, walczył w wojnie rosyjsko-japońskiej (1904-1905). Brał również udział w I wojnie światowej gdzie odznaczył się bardzo (otrzymał złotą szablę) dowodził 1 Zaamurskim Pułku Kawalerii. W 1918 roku dowodził słynnym 1 Pułkiem Ułanów Krechowieckich. Zginął jeszcze w tym samym roku na Białorusi. Jako bohaterskiego żołnierza sprowadzono jego zwłoki do Warszawy, pośmiertnie został odznaczony najwyższymi polskimi odznaczenia wojskowe.
Dane z 1891 roku informują o 22 gospodarzach pochodzących z drobnej szlachty.
W 1921 roku w tej miejscowości notowano 29 domów i 171 mieszkańców.
Według danych z 1985 roku zabytkiem jest tutaj dom numer 4, własność Czesława Waniewskiego (drewniany, początek XX wieku).

Gołasze Dąb znane były już w XV wieku. W 1493 roku wielu ziemian z tej okolicy wspólnie ufundowało kościół w Kuleszach Rokitnicy. Wśród nich był również Maciej z Gołasz Dąb.
Mieszkała tu rodzina szlachecka nazywająca się Golas, Gołas z czasem przyjęli nazwisko Gołaszewski herbu Kościesza. Ród ten znany był już w 1471 roku, gdy zapisywano w aktach dane i Stefanie, Stanisławie i Bartłomieju Gołasiach, nie pada tam jednak jeszcze nazwa miejscowości.
O istnieniu tej miejscowości świadczy popis pospolitego ruszenia z 1528 roku, zapisano wtedy wieś Seło Gołasi Dubowych zemiane. W tym czasie była to już całkiem spora wioska, mieszkało tu 10 rycerzy zobowiązanych do służby wojskowej oraz 1 wdowa.
Według spisu podatkowego z 1580 roku dziedziczyli tutaj: Stanisław Golas Górka, Matys syn Bartosa oraz Matis syn Rosłana z Kuleszy Byków. Większość z nich to była uboga szlachta, lecz pół włóki ziemi należało do chłopów, zatem już wtedy mieszkali tutaj nieco bogatsi szlachcice, tak też było w następnych wiekach, obok ubogiej szlachty mieszkali tu również bogatsi, niektórzy z nich doszli nawet do wysokich zaszczytów w dawnej Rzeczpospolitej. Było to na przykład Jan Gołaszewski burgrabia zambrowski od 1641 roku, tenże ożenił się z Anną Uszyńską córką Mateusza. W XVIII wieku dziedziczył tu między innymi Albin żonaty z Zuzanną Gołaszewską, jego synem był Bartłomiej, który został prezesem Trybunału Apelacyjnego we Lwowie.
W XVII wieku żył tu między innymi Marcin z Gołasz Dęby, ożeniony z Zofią Mościcką, miał on syna Stefana żonatego z Aleksandrą Ciecierską. Stefan miał syna Jana, który odziedziczył dział ziemi w Gołaszach Dębie. Tenże Jan ożenił się z Ewą Gołaszewską córką Walentego, jak widać ród był tak liczny, że takie małżeństwa były częste, co więcej córka Jana, Zuzanna wyszła za mąż za Albina Gołaszewskiego (wspomnianego wyżej, w posagu otrzymała część wsi). Jan miał w sumie pięciu synów i 3 córki (w tym wzmiankowaną Zuzannę). Najstarszym z rodzeństwa był Walenty, który został później burgrabią mielnickim. W 1753 roku zmarł Jana Gołaszewski dziedzic części wsi zostawiając liczne dzieci. Rodzeństwem zaopiekował się najstarszy z nich, Walenty. Siostry wydał za mąż, a wszystkich braci wyprawił do szkół, wszyscy zostali później księżmi. Wśród nich był też ośmioletni Antoni (1745-1824, tutaj urodzony), którego wyprawiono do szkoły jezuickiej aż do Krosna, miał zostać prawnikiem, brat wyjednał mu posadę u kasztelana wiślickiego, jednak on wstąpił do seminarium. Rozpoczął studia teologiczne w Krakowie. W 1778 roku został proboszczem w Brzozowie. W tym czasie ziemie dawnej Rusi Czerwonej zostały zajęte przez Austrię w czasie I rozbioru. Niespodziewanie w 1786 roku cesarz austriacki mianował Gołaszewskiego biskupem przemyskim, nominację zatwierdził papież. Nowy biskup popierał reformy Józefa II dążące do podporządkowania Kościoła państwu, jednak po śmierci Józefa II wyjednał u jego następców liczne przywileje dla Kościoła w Galicji. Był dobrym gospodarzem w dobrach biskupich, wspomagał ubogą młodzież. Był wiernym poddanym Austrii, nie wyjeżdżał nawet do Polski, jednak nie zapomniał o rodzinie. Sprowadził w przemyskie swojego krewnego Józefa syna Piotra i ożenił go (1793 ) z Domicellą Wojakowską dziedziczką dużego majątku Targowiska. Od tej pory Gołaszewscy należeli już do zamożnych ziemian galicyjskich, wybierano ich na posłów (Leon Gołaszewski), potomkowie Józefa żenili się z hrabiankami Załuskimi i Ostrowskimi. Biskup Gołaszewski zmarł w 1824 roku.
Biskup Antoni Gołaszewski nie był jedynym biskupem w tej rodzinie, w 1748 roku urodził się w Kowalewszyźnie Jan Klemens Gołaszewski (syn Franciszka i Joanny z Gołaszewskich), który w 1805 roku został biskupem wigierskim (bardzo gorliwy i zacny), zmarł w 1820 roku, jego grobowiec w Warszawie został zniszczony w czasie Powstania Warszawskiego.
Genealogia Gołaszewskich zawiera wiele danych na temat sprzedaży i kupna ziemi w Gołaszach w XVIII i na początku XIX stulecia, jednak nie zawsze dodawano drugi człon i trudno dokładnie ustalić której z części Gołaszy to dotyczyło. Typowy zapis wygląda w ten sposób: Walenty Gołaszewski, syn Tomasza i Agnieszki z Wnorowskich, sprzedał 1784 r. część swoją na wsi Gołasze-Dąb Józefowi Gołaszewskiemu, synowi Piotra i Domicelli z Gołaszewskich, wnukowi Gabryela i Łucyi z Dołęgowskich. Ten Gabryel był synem Macieja, wnukiem Jana, a prawnukiem Jana, burgrabiego zambrowskiego 1641 r., ożenionego z Anną Uszyńską, córką Mateusza. Miał córkę Katarzynę za Łukaszem Brajczewskim i drugiego syna Michała. Piotr zaś, syn Gabryela, oprócz syna Józefa, miał córki: Konstancyę za Kuleszą i Maryę.
W pierwszej połowie XIX wieku wielu Gołaszewskich dostało potwierdzenie praw szlacheckich z herbem Kościesza.
Gołasze Dąb, Gołasze Puszcza oraz Wnory Pażochy to pierwsze wsie w parafii Kulesze gdzie powstały szkoły parafialne. Nie było jej nawet w Kuleszach. W Gołaszach Dębie notowano taką szkołę w 1828 roku, uczyło się w niej 10 chłopców i 1 dziewczyna, nauczycielem był Józef Kaczyński.
Gołasze Dąb w 1827 roku liczyły 25 domów i 185 mieszkańców. Miejscowość włączono w 1867 roku do gminy Wysokie Mazowieckie W czasie spisu powszechnego z 1921 roku notowano tutaj 30 domów i 192 mieszkańców.

Grodzkie Szczepanowięta powstały zapewne w połowie XVI wieku, początkowo nie była to samodzielna wioska, lecz dział ziemi zwany Szczepanowski, zapewne dziedziczył tu jeden z Grodzkich o imieniu Szczepan. W spisie podatkowym z 1580 roku zapisano, że Ślachetny Walenty syn Michała Grodzkiego płacił podatek z 15 włók we wsi Grodzkie oraz od części Szczepanowskiej z 8 włók szlacheckich. W tym czasie był to jeszcze dział ziemi, lecz w następnych latach został zasiedlony przez Grodzkich stając się wioską drobnoszlachecką.
Wśród taki liczne szlachty zdarzały się wybitne postacie, był to na przykład Stanisław Grodzki pisarz ziemski bielski żyjącą w końcu XVI wieku, w XVII wieku żył Paweł komornik ziemski bielski. W tym czasie mieszkał w tej wsi Szymon, skarbnik ziemski bielski (połowa XVIII wieku). Grodzcy posiadali też w XVIII wieku wiele niższych urzędów sądowych w ziemi bielskiej. Wszystko to wiązało się z większymi dochodami, dlatego Grodzcy posiadali działy w tej wsi i sąsiednich, notowani byli również w Kuleszach już od XVI wieku.
Wśród licznej szlachty zdarzało się oskarżenia o nie szlacheckie pochodzenie, w 1680 roku niejaki Drohojowski zarzucił Janowi Grodzkiemu nie szlacheckie pochodzenie, była to największa obelga dla szlachcica. Jan udowodnił je w następujący sposób: Jan, dziedzic wsi Grodzkie, w podlaskiem, h. Rola, z różą i trzema lemieszami, miał dwóch synów: 1) Erazma Macieja, którego syn Jan Tomasz, pozostawił syna Macieja i 2) Jana, po którym syn Jan, z Męczyńskiej miał syna Wojciecha, żonatego z Katarzyną z Paprockich, córką Jana, a wnuczką Piotra, dziedzica Paprotnej, h. Hołowy „cum signo gladii et pennis strutionis”, z której oczyszczający się Jan.
W 1827 roku ta miejscowość liczyła 13 domów i 81 mieszkańców. W 1891 roku w tej wsi notowano 17 gospodarzy pochodzenia szlacheckiego, uprawiali prawie 100 ha ziemi, średnie gospodarstwo miało obszar 5,6 ha ziemi.
W okresie międzywojennym nadal była to niewielka miejscowość, liczyła kilkanaście domów mieszkalnych.

W pierwszej połowie XIX wieku wielu Grodzkich udowodniło swoje prawa szlacheckie, niektórzy otrzymali potwierdzenie z herbem Belina, chociaż ich pierwotny herb to był Rola. Wśród nich byli również potomkowie Szymona Grodzkiego „który z żoną zapisali sobie wzajemnie dożywocie na dobrach Grodzkie Nowe, Grodzkie Kulesze i Brzeszewo w 1718 roku pochodzą prawnuki Grzegorz, Szymon syn Franciszka i Wilhelm Konstanty. W tymże dokumencie po raz pierwszy wymienia się nazwę Grodzkie Nowe. Potomkowie Szymona nie byli jedynymi, którzy otrzymali potwierdzenie szlachectwa w rodzie Grodzkich. Takie potwierdzenie otrzymali również: Józef pochodzący od Karola dziedzica wsi Grodzkie Nowe w 1753 roku oraz Piotr potomek w 5-tym pokoleniu Marcina dziedzica wsi w 1753 roku.
Jak widać niektórzy Grodzcy otrzymali potwierdzenie szlachectwa, mieszkali tu bowiem zamożniejsi przedstawiciele tego rodu. Żeby udowodnić swoje szlachectwa należało mieć pewne zasoby finansowe, samo złożenie podania do Heroldii kosztowało sporo. O zamożności mieszkańców wsi świadczy też zapis ze Słownika Geograficznego Królestwa Polskiego. Zapisano tam informacje na temat istnienia w XIX wieku folwarku szlacheckiego, oznaczonego literą S. (w XIX wieku majątki w danej wsi oznaczano literami A,B, C…., doszło aż do S, co oznacza liczne majątki w tej wsi). Folwark Grodzkie Nowe S, liczył w 1840 roku 246 mórg.
W 1827 roku w całej wsi notowano 22 domy i 119 mieszkańców4, zatem każdy dom-dwór oznaczał oddzielny majątek ziemski.
W Grodzkim Nowym w 1891 roku istniało 17 drobnoszlacheckich gospodarstw, uprawiano tutaj 175 ha ziemi, średnie gospodarstwo miało 10,4 ha5. W 1921 roku wieś liczyła 26 domów i 166 mieszkańców, w tym 4 Żydów.
W 1922 roku powstała tu 1 klasowa szkoła powszechna licząca 56 uczniów. Szkoła istniała tutaj do końca lat dwudziestych, brak danych o niej w następnych latach, być może powstała przed samą II wojną światową, ponieważ jest notowana później w latach wojny. Nauczycielami byli tutaj Aleksander Skawski i Teofil Wnorowski.

Książę mazowiecki Janusz I władający tymi ziemiami na przełomie XIV i XV wieku prowadził na wschodnim Mazowszu wielką akcję osiedleńczą, przeniosło się tu wielu rycerzy z głębi Mazowsza ale nie tylko. Również rycerze z Królestwa Polskiego chętnie się tutaj osiedlali. W pobliżu Kobylina osiedliło się wielu rycerzy pochodzących z okolic Sieradza, ci rycerze przejęły potem herb Rola i podzielili się na kilka rodzin (między innymi Wnorowscy). Również tutaj osiedlili się rycerze herbu Rola, założyli osadę zwaną Mieczsług ( Być może nazwa była starsza, lecz trudno to teraz stwierdzić ). Taka nazwa pojawia się jeszcze w 1475 roku, jednak tutejsi rycerze posługiwali się przydomkiem Grodzki (Wojciech Grodzki z Mieczsługa) i z czasem wioska zmieniła nazwę na Grodzkie. Taka nazwa pojawia się już w 1493 roku. W tymże roku miejscowa szlachta pod przywództwem Kuleszów erygowała parafię w Kuleszach Rokitnicy. Wśród rycerzy którzy fundowali parafię był też Albert ze wsi Grodzkie. (Alberto haerede de Grodzkie).
Przydomek Grodzki wziął się od pobliskiego wczesnośredniowiecznego grodu, którego ślady można znaleźć do dziś. Pochodzenie nazwy Grodzkie dobrze wyjaśnia Słownik Geograficzny z 1882 roku, który pisze: Grodzkie Nowe, Stare i Szczepanowięta, wsie te zamieszkiwane przez drobną szlachtę, otrzymały nazwę od grodu jaki istniał w czasach przedhistorycznych na rzeką Rokitnicą w pobliżu wsi Wnory.
Grodzkie Stare należy do jednej ze starszych osad w tym terenie, może o tym świadczyć chociażby to ,że w 1528 roku (Seło Grockich) liczyła już 20 rycerzy z rodzinami, co było dużą liczbą. Na pospolite ruszenie wystawili 5 konnych jeźdźców, obok Kulesz była to największa osada szlachecka w okolicy. Jednak w tym czasie brak jeszcze było podziału na mniejsze części. Również spis podatkowy z 1580 roku nie wspomina o podziale na części, była to jeszcze zwarta duża osada, licząca w sumie 39 włók, brak było tu chłopów, ale niektórzy z nich byli naprawdę bogatymi rycerzami. Na przykład Walenty syn Michała Grodzkiego posiadał 15 włók ziemi oraz młyn. Notowano tutaj również drugi młyn Jana syna Stanisława Korabczika.
Grodzkie było bardzo liczną wsią, w 1569 roku w grodzkie bielskim złożyło przysięgę na wierność ponad 20 Grodzkich herbu Rola, byli to: Marcin, Sebastyan, Mikołaj i Aleksy, synowie Stanisława, Jan i Bartłomiej, synowie Macieja, Jan, Kalikst, Stanisław, Jakób i Józef, synowie Mikołaja, Stanisław, Jan, Mikołaj i Jakób, synowie Alberta, Mateusz, syn Trojana, Jan i Zygmunt, synowie Andrzeja, Walenty, syn Michała, Erazm, syn Pawła, Maciej, syn Piotra, Brykciusz, syn Łukasza, Grzegorz, syn Jana, Marcin, syn Aleksego, Eliasz, Jakób i Jan, synowie Stefana i Wincenty, syn Abrahama. Według herbarza Bonieckiego latach 1585-1598 dziedziczyli na Grodzkiem: Maciej, syn Piotra, Walenty, syn Michała, Jan, syn Macieja, Stanisław i Bartłomiej, synowie Andrzeja, Maciej i Michał, synowie Stanisława, Wojciech, Michał, Walenty i Grzegorz, synowie także Stanisława, Stanisław, syn Bartłomieja, Samuel, Ezechiel, Abraham, Jan i Paweł, synowie Pawla, Stanisław i Zbożny, synowie Mikołaja, Wincenty, Wilhelm i Stanisław, synowie Abrahama.
Jak widać mieszkało tu bardzo liczne grono szlacheckie, nic więc dziwnego, że wioska zaczęła się dzielić na mniejsze części. Taki podział nastąpił w XVII wieku. W 1775 roku według Zygmunta Glogera mieszkało w tych trzech wsiach już 75 gospodarzy.
W XVIII wieku tę miejscowość niekiedy zwano Grodzkie Kulesze. W 1827 roku liczyła 25 domów i 142 mieszkańców, czyli całkiem sporo jak na wioskę drobnoszlachecką.
W 1891 roku istniało tutaj 28 gospodarstw należących do szlachty, jednak średnie gospodarstwo nie było duże, liczyło 6,1 ha.
W 1921 roku ta wieś miała 32 domy i 196 mieszkańców. Wśród mieszkańców jedna osoba podała wiarę prawosławną.
Według wykazu zabytków z 1985 roku istnieje tutaj dom numer 19 własność Janiny Wnorowskiej z około 1918 roku. Zabytkiem są też dwa krzyże przydrożne z datą 1899 żeliwne.

Z 1784 roku pochodzi zapis: Antoni Kalinowski, syn Pawła i Beaty z Szymanowskich, sprzedał 1784 r. część Kalinówki, ta zdrobniała nazwa zapewne dotyczyła właśnie Kalinowa Nowego, które wyodrębniło się z Kalinowa. Z 1793 roku pochodzi następujący zapis: Antoni, syn Marcina, sprzedał Faszczewskiemu, część swoją na Kalinowie Nowym i Starym, Sokołach
i Jaźwinach. Jest to pierwszy zapis, w którym pojawia się bezspornie właśnie nazwa Kalinowo Nowe. Również mapy z tego okresu wspominają o podziale dawnego Kalinowa.
W 1827 roku notowano tutaj już 12 domów i 93 mieszkańców. Wioskę zamieszkiwała drobna szlachta. W 1867 roku włączono ją do gminy Chojany. W końcu XIX wieku wioska liczyła 11 gospodarstw zamieszkałych przez szlachtę, użytkowała ona 76 ha ziemi, średnie gospodarstwo miało obszar prawie 7 ha.
Dużym problemem miejscowej ludności było rozdrobnienie ziemi. Grunty szlacheckie nigdy nie podlegały takim ograniczeniom jak grunty chłopskie. Dlatego też, gospodarstwa drobnoszlacheckie ciągle ulegały dzieleniu, a rzadko konsolidacji. Spowodowało to wielkie problemy. Ziemia była często dzielona wzdłuż i wszerz, oraz przedzielona niezliczonymi miedzami. Zdarzało się, że jeden gospodarz miał kilkadziesiąt, a nawet kilkaset małych skrawków ziemi rozrzuconych w jednej lub kilku wsiach. Czasem dochodziło do tego, że gospodarz nie miał dokładnego rozeznania, co do swej własności. Powodowało to ogromne straty czasu przy oraniu, sianiu i zbieraniu plonów. Nie do każdego pola dochodziła droga, więc gospodarze posiadający pola „w środku” byli uzależnieni od sąsiadów. Należało uzgadniać zasiewy i czas zbiorów. Jak pisał S. Rosłoniec: „praca zwłaszcza uprawa mechaniczna wymagała ciągłego skupienia uwagi, szlachcic nie może pogrążyć się w niej całkowicie, uwaga jego przede wszystkim zajęta jest tym, że do południa czy wieczora uprawić płóskę tę i tę, że to tych płósek ma się dostać przez płóskę sąsiada, który niezbyt chętnie na to pozwala, następnie zwracać uwagę by nie zdeptać płósek sąsiada, wie dobrze, że sąsiad odpłaci mu z nawiązką”.
W 1921 roku w Kalinowie Nowym istniało 8 domów z 52 mieszkańcami.
Zabytkowy jest tutaj (dane z 1985 roku) dom numer 18, własność Raciborskiego (drewniany, około 1918 rok).

Spis pospolitego ruszenia z 1528 roku przekazuje informacje o istnieniu wsi Seło Kalinowo Sułki w parafii Kulesze, była to całkiem spora wioska zamieszkała przez kilkanaście rodzin rycerskich, w sumie wystawili 3 konnych jeźdźców.
Pierwotnie wioskę nazywano Sułki, pochodziła od imienia Sułek (Sulisław). Taka nazwa była używana jeszcze w końcu XVIII wieku. Dopiero w XIX wieku nazwę zmieniono niepoprawnie na Solki.
Mieszkająca tu szlachta przyjęła nazwisko Kalinowscy herbu Ślepowron. Kilku z nich uczestniczyło w akcie przysięgi na wierność królowi polskiemu w 1569 roku, pisali się de Calinowo Szulki.
Spis podatkowy z 1580 roku przekazuje, że wioska miała ponad 11 włók obszaru, mieszkali tu Maciej, syn Marcina oraz Krzysztof, syn Marcina. W kilka lat później notuje się tutaj Walentego Kalinowskiego, który miał synów: Wawrzyńca, Idziego i Hieronima. Jeden z nich stał się sławny w całej Rzeczpospolitej, ale też w Europie, chociaż nie można go stawiać za wzór. W 1610 roku Idzi Kalinowski walczył w wojskach Dymitra II Samozwańca, który próbował zdobyć tron carów. Następnie zaciągnął się do słynnej chorągwi lisowczyków, lekkiej chorągwi jazdy polskiej znanej z waleczności, ale też z łupiestwa.
W 1619 roku walczył wraz z tą chorągwią na Węgrzech. Na przełomie 1619 i 1620 roku,
w wyniku konfliktów w tej chorągwi, stanął na czele jednej z grup, która wróciła do Polski, plądrując przy okazji Podhale. Rok później stał już na czele chorągwi lisowczyków, która była na żołdzie cesarza austriackiego. W 1621 roku ściągnął go do kraju król Zygmunt III
i Kalinowski walczył w wojnie z Turkami, w której się bardzo odznaczył. Gdy nastąpił pokój polsko-turecki, Kalinowski znowu zaciągnął się na żołd cesarski i walczył w Niemczech
w wojnie trzydziestoletniej. W 1623 roku wrócił do kraju „Zapisał się tu niesławnie jako dowódca najbardziej łupieżczego oddziału lisowczyków na terenie województwa krakowskiego. Obłożony wyrokami i zagrożony bezpośrednio ujęciem przez siły zbrojne województwa, tylko usilnym staraniom cesarza zawdzięcza ratunek”. Wrócił następnie do Austrii, walczył na Śląsku w Czechach, a nawet z rozkazu cesarskiego łupił północe Włochy. W 1626 roku ponownie wrócił do kraju, lecz okazał się „nieokiełznanym warchołem” i został wydalony z wojska, słuch o nim zaginął.
Kalinowo Sułki przez następne wieki była wsią zamieszkałą przez drobną szlachtę, głównie Kalinowskich, ziemia była cały czas dzielona i sprzedawana, tworząc skomplikowaną strukturę własności. Z 1757 roku zapisano informacje: Kazimierz Kalinowski, syn Pawła, a brat Jana, sprzedał 1757 r. Drozdowskiemu, część swoją na Kalinowie-Sułkach. Takich zapisów było dziesiątki.
W 1827 roku w tej wsi istniało 28 domów i 158 mieszkańców. Od 1867 roku wioska należała do gminy Wysokie Mazowieckie. W 1891 roku notowano tutaj 35 szlacheckich rolników, było to największe tego typu skupisko na terenie gminy Wysokie Mazowieckie. W sumie uprawiali oni prawie 200 ha, jednak przeważały małe 5 hektarowe gospodarstwa.
Spis powszechny z 1921 roku informuje o 30 domach i 169 mieszkańcach tej wsi.

Pierwotnie istniała jedna wieś zwana Kalinowo. Już w końcu XV wieku,
w dokumencie powołującym powstanie parafii Kulesze, wspomina się też o Kalinowie.
W tym samym czasie część wsi należała też do dóbr książęcych (od 1569 roku do króla) Zatem była to wioska mieszana, szlachecko-monarsza Z części prywatnej, rycerskiej, wytworzyły się wioski Solki i Trojanki (dziś nie istnieją), natomiast część królewska zachowała nazwę Kalinowo.
Dobra królewskie podlegały lustracji i taka też nastąpiła w 1576 roku, zapisano wtedy: „Sioło Kalinowo: W tym siele włók 3 gruntu przedniego, to jest: osadnych włók 1/2 , z której płacą po zł pol 2, ciągłych włók 2 i 1/2 , płacą z każdej włóki (….). Zatem to właśnie
w Kalinowie mieszkali chłopi, był to jeden z niewielu przypadków innej własności ziemi niż szlachecka, w parafii kuleszyńskiej. Z 1676 roku pochodzi ciekawy zapis na temat Stanisława Samuela Kalinowskiego, który był łowczym podlaskim i pułkownikiem królewskim, otrzymał on od hetmana zwolnienie od stacyi żołnierskiej dla wsi Kalinowa. Wojska królewskie miały bowiem prawo przebywać i żywić się we wsiach królewskich, gdyż skarb państwa jak zawsze zalegał z żołdem. Kalinowski uprosił hetmana od rezygnacji ze stacjonowania we wsi królewskich Kalinowo, które zapewne sąsiadowało z jego dobrami. Powodem troski o mieszkańców wsi (stacjonowanie wojsk często źle kończyło się dla mieszkańców) było to, że sam dzierżawił tu ziemię królewską. Zapewne w następnych latach Kalinowscy całkowicie przejęli tę wioskę, która stała się wsią szlachecką.
Wspomniany Stanisław Samuel Kalinowski, należał do średniozamożnej szlachty, wywodził się z Solek lub Trojanek, lecz swoją karierę związał z ziemią krakowską. Jego działalność doczekała się wpisu do Polskiego Słownika Biograficznego. Jego synowie również należeli do średniozamożnej szlachty. W końcu XVII wieku żył jego syn Andrzej Kalinowski na Kalinowie poseł na sejmik krakowski. Niektórzy z nich otrzymali urzędy na Litwie.
W tym czasie (XVIII wiek) Kalinowo, niegdyś wioska królewska, należała już do Kalinowskich, w wyniku podziałów majątkowych zaczęła się dzielić na dwie części; Kalinowo Stare i Kalinowo Nowe. Z 1793 roku pochodzi następujący zapis: Antoni, syn Marcina, sprzedał Faszczewskiemu, część swoją na Kalinowie Nowym i Starym, Sokołach i Jaźwinach.
Wyżej opisany Idzi Kalinowski (Kalinowo Solki) źle zapisał się w naszej historii, wyjechał stąd z powodu braku ziemi, której było za mało dla licznych rodzin drobnoszlacheckich. Z ubogiej rodziny pochodził też Karol Kalinowski, który urodził się właśnie w Kalinowie w 1821 roku, lecz brakuje dokładnych danych, w której części tej okolicy szlacheckiej. Skończył gimnazjum w Warszawie. Pracował w fabryce na Solcu jako kreślarz, gdzie wstąpił do tajnej antycarskiej organizacji Związku Narodu Polskiego. W 1844 roku został aresztowany i oddany jako szeregowiec do Korpusu Kaukaskiego, który walczył z góralami kaukaskimi, głównie Czeczenami. W 1846 roku został wzięty do niewoli na Kaukazie. Będąc w niewoli napisał pamiętniki, w których z sympatią opisał Szamila oraz Czeczenów, przeszedł wtedy na islam i przyjął imię Abubeker. W 1848 roku uciekł z niewoli i nadal służył w wojsku carskim. Do kraju wrócił w 1858 roku, pracował w biurze kolejowym. Zmarł w 1882 roku.
W 1827 roku w tej wsi naliczono 30 domów i 159 mieszkańców, zapewne był to okres największego rozwoju miejscowości, w następnych latach liczba mieszkańców zaczęła spadać. W 1867 roku włączono ją do gminy Wysokie Mazowieckie. W Kalinowie Starym
w 1891 roku istniały 23 gospodarstwa zamieszkałe przez drobną szlachtę. Wieś miała obszar 104 ha, jednak średnie gospodarstwo liczyło poniżej 5 ha.
Spis powszechny z 1921 roku informuje o 23 domach i 134 mieszkańcach.
W 1922 roku zorganizowano tu jednoklasową szkołę powszechną liczącą początkowo 79 uczniów. Szkoła działała do 1929 roku, nauczycielami byli Stanisław Perkowski
i Bronisław Ostrowski.

Kulesze Podlipie należy do młodszych miejscowości, pierwsza wzmianka pojawia się dopiero w 1569 roku w czasie składania przysięgi na wierność królowi Polskiemu. W akcie przysięgi wymienia się rycerzy ze wsi Podlipne. Według językoznawców nazwa pochodzi od przydomku tutejszych rycerzy zwanych Podlipnymi.
Spis podatkowy z 1580 roku wymienia dwie miejscowości Kulesze Podawcze oraz Kulesze Podlipne, dziedziczył tu Więczysław Kulesza, woźny ziemski bielski, wioska wioski miały razem 11 włók obszaru. Jak widać dziedziczył tu możniejszy przedstawiciel rodu, tak też było w następnych latach, dziedziczyli tutaj głównie bogatsi Kuleszowie. W XVIII wieku wieś stała się własnością rodu Zaleskich herbu Lubicz, którzy posiadali większe majątki na Podlasiu, dzierżyli też wiele majątków. W Podlipiu mieszkali głównie chłopi, co było rzadkością w tej okolicy. Po Zaleskich Kulesze Podlipie przejęli Smólscy, następnie Milewscy, Przeździeccy i Godlewscy. Jednak przez te lata nie wykształcił się tutaj folwark.
W 1827 roku wioska liczyła zaledwie 7 domów i 35 mieszkańców. Kulesze Podlipie było wsią dworską do 1864 roku, następnie ziemia została uwłaszczona w ramach ukazu carskiego. Od tej pory była to wioska mieszana chłopsko-szlachecka, ponieważ drobna szlachta również posiadała tutaj pewne działy. Według danych z 1891 roku istniało tutaj 6 gospodarstw chłopskich oraz 3 drobnoszlacheckie. Obszar wsi wynosił 32 ha, średnie gospodarstwo miało obszar 10,8 ha. W 1921 roku naliczono w tej wsi 9 domów i 59 mieszkańców.

Kulesze Litewka należy do dość młodych osiedli. Wioska wyodrębniła się z pobliskiej osady Litwa Stara, wydarzyło się to w XVIII wieku. Pierwszy zapis na temat tego osiedla pochodzi z 1795 roku z ówczesnej mapy województwa podlaskiego. Umieszczono tam wioskę o nazwie Kulesze nowe Litwa. W 1827 roku notowano tutaj już 13 domów i 69 mieszkańców. W 1891 roku istniało tutaj 17 gospodarstw drobnej szlachty, wieś miała obszar 114 ha, średnie gospodarstwo liczyło 6,7 ha.
W 1921 roku notowano tu 22 domy i 110 mieszkańców, w tym było 36 Żydów.

W 1493 roku utworzono parafię w Kuleszach, zwyczajem było, że każda parafia miała swojego patrona-opiekuna, który dbał o parafię, plebana, miał prawo do pierwszej ławki przy ołtarzu. Miał też przywilej prezentowania, czyli wskazywania plebana który miał zostać proboszczem danej parafii. Ten kto wskazywał kandydata na plebana po staropolsku nazywał się „podawcą”. Zapewne to właśnie tutaj mieszkali szlachcice z rodu Kuleszów, którzy mieli ten przywilej i dlatego ich miejsce zamieszkania nazwano Podawce. Ta nazwa pojawia się już w 1569 roku. Od tej pory we wszystkich źródłach właśnie tak zwano tę miejscowość. W 1580 roku właścicielem był Więczsław Kulesza, woźny bielski ziemski, wraz z działem w Kuleszach Podlipie miał 11 włók ziemi.
Przez wieki była to niewielka miejscowość zamieszkała przez drobną szlachtę, Na przełomie XIX i XX wieku w tej wsi notowano 12 gospodarzy pochodzenia szlacheckiego, uprawiali 120 ha, więc średnie gospodarstwo miało obszar 6,7 ha.
W 1921 roku w tej wsi było 12 domów i 72 mieszkańców.

Obszar zwany Leśniewo był już znany we wczesnym średniowieczu. W dokumencie z 1239 roku wymienia się między innymi wioskę Lessnevo. Była to wieś a nie gród, tak jak ten istniejący między Wnorami a Grodzkim, jednak to ta miejscowość została ówcześnie zapisana w dokumentach i jest najstarszą pisaną wzmianką na temat miejscowości z terenu gminy Kulesze Kościelne.
Kolejne informacje pochodzą dopiero z XVI wieku. W 1526 roku w urzędzie ziemskim w Wiźnie pojawił się Jacobus Leśniewski de Leśniewo ex Magno Ducatu Litthvaniae, czyli Jakub z Leśniewa w Wielkim Księstwie Litewskim. Rycerz ten pieczętował się herbem Rawicz.
Na popis wojenny województwa podlaskiego 1528 roku stawili się następujący ziemianie (rycerze) z Leśniewa: Marek Stańkowicz, wdowa Stanisławowa, Maciej i Jakub Bartoszewicze, Jan, Bartosz i Stanisław Maciejowicze i wdowa Janowa Stanisławowiczowa.
Zachowało się wiele informacji ze starych kronik na temat działów w tej wsi. Na przykład: Małgorzata, córka Michała z Kruszewa, żona 1-o v. Marka z Idźków, a 2-o v. Wojciecha Leśniewskiego, zeznała zapis 1566 r. na rzecz córki swej z pierwszego męża, Katarzyny, żony Jana Leśniewskiego. Mikołaj, syn Bernarda, darował połowę swą Leśniewa braciom swym, Przecławowi i Michałowi 1571 roku. Stanisław, Wojciech, Jan, Józef, Sebastjan, Maciej, Piotr, Jan, Cherubin i drugi Piotr, współdziedzice Leśniewa 1596 roku.
Niektórzy Leśniewscy emigrowali i doszli do pewnych majątków. Na początku XVIII wieku żył Franciszek Leśniewski, który kupił kilka kamienic w Warszawie, został pisarzem królewskim. Inny, Feliks Leśniewski, został podczaszym inflanckim.
Do końca XVIII wieku nazwę wsi zapisywano jako Leśniewo, dopiero od początku XIX wieku pojawia się zapis Leśniewo Niedźwiedź. Jednak w XIX wieku żaden z Leśniewskich pochodzący z tej wsi nie udowodnił swych praw szlacheckich.
W 1827 roku w tej wsi notowano 15 domów i 77 mieszkańców. Słownik Geograficzny z 1882 roku zapisał Leśniewo Niedźwiedź, wieś szlachecka nad rzeką Śliną, powiat mazowiecki, gmina Piszczaty, parafia Kobylin. W 10 lat później w tej miejscowości notowano 12 drobnoszlacheckich gospodarzy na 117 ha ziemi (101 ha gruntów ornych).
Leśniewo Niedźwiedź należało niegdyś do gminy Piszczaty, w 1921 roku w tej wsi było 19 domów i 92 mieszkańców. W okresie międzywojennym działał tu młyn motorowy należący do J. Choińskiego, istniała też piwiarnia S. Stypułkowskiego.
Od 1930 roku notuje się tutaj szkołę (możliwe że powstała w latach 1926-1929), liczyła początkowo 86 uczniów, w następnych latach stan ten spadł do 60 uczniów. Uczyli tutaj: Stanisław Mystkowski i Klementyna Kalinowska.

Niziołki Dobki powstały później niż Niziołki Stare. Pierwsze pewne informacje o tej wsi pochodzą z 1795 roku z ówczesnej mapy województwa podlaskiego, zapisano tam nazwę jako Kulesze Niesiołki Dobki. Słowo Dobek było staropolskim imieniem i zapewne tak miał na imię pierwszy osadnik. Jednak w następnych latach nazwa brzmiała już tak, jak współcześnie. W 1827 roku notowano tutaj 10 domów i 62 mieszkańców.

Słownik Geograficzny z 1888 roku zapisał: Niziołki Dobki i Niziołki Stare, wsie, powiat mazowiecki, gmina Chojany, parafia Kulesze. Mieszka tu drobna szlachta. W kilka lat później istniało tutaj 8 gospodarstw drobnej szlachty na 78 ha gruntów, średnie gospodarstwo miało obszar prawie 10 ha.

W 1921 roku wioska należała do gminy Wysokie Mazowieckie, liczyła 14 domów i 80 mieszkańców.

Według I. Halickiej nazwa Niziołki pojawia się już w 1569 roku podczas składania przysięgi na wierność królowi polskiemu, jednak nazwa ta nie pojawia się w czasie spisu podatkowego Podlasia z 1580 roku.
Wioska powstała na ziemi należącej do Kuleszów. Kuleszowie herbu Ślepowron otrzymali tutaj jeszcze w XV wieku ogromne działy ziemi, północne krańce nadania sięgały właśnie terenów tej wsi, na północ od niej (Olszewo Przyborowo) biegła już granica z Księstwem Mazowieckim, a potem województwem mazowieckim.
Trudno określić, kiedy dokładnie powstała ta miejscowość, zapewne było najwcześniej w końcu XVII wieku. Pierwsze dokładne dane pochodzącą dopiero z ostatnich lat XVIII-tego stulecia, gdy na mapie królewskiego kartografa de Perthessa pojawią się koło siebie dwie wioski: Kulesze Niesiołki Stare oraz Kulesze Niesiołki Dobki. Mapy de Perthessa nie cechują się wielką dokładnością w umiejscowieniu osad i nazwach, jednak kartograf umiejscowił je dobrze. Problem tylko, czy nazwa Niesiołki była w tym czasie używana, czy też została ona zniekształcona od nazwy Niziołek (niziołek- dawniej karzeł). Źródła z XIX wieku podają już nazwę Niziołki, w 1827 roku (Niziołki Stare) w tej wsi notowano 8 domów i 59 mieszkańców. W 1891 roku istniało tu 13 drobnoszlacheckich gospodarstw na 61 ha ziemi, średnie gospodarstwo liczyło prawie 5 ha.
Podczas spisu powszechnego z 1921 roku notowano tu 19 domów i 111 mieszkańców.

Stara Litwa niegdyś stanowiła część „okolicy szlacheckiej” o nazwie Kulesze. Pierwszy zapis o istnieniu tej wsi pochodzi z 1528 roku z popisu szlachty litewskiej (Seło Litiwany zemiane), nazwa pochodzi od nazwy geograficznej Litwa i zapewne ma związek z tym, iż te ziemie należały do Litwy.
W akcie przysięgi szlachty podlaskiej królowi polskiemu zapisano dane o rycerzach ze wsi Culesze Lithwa. Pierwszymi mieszkańcami wsi byli Kuleszowie herbu Ślepowron, spis podatkowy z 1580 roku zapisał dane o wsi: Kuliesse Lithwa Bogdanowiętha, jej mieszkańcami byli: Kalikst syn Piotra Kuleszy oraz Andrzej „syn Jakubowy”. Mieszkali tu głównie Kuleszowie, ale z czasem również inne rody szlacheckie. W 1827 roku w tej miejscowości notowano 20 domów i 122 mieszkańców, zatem była to całkiem spora osada. Słownik Geograficzny określał miejscowość jako wioskę szlachecką w gminie Wysokie Mazowieckie. Dane z końca XIX wieku informują o 21 gospodarzach w tej wsi, wszyscy mieli korzenie szlacheckie. Średnie gospodarstwo miało obszar 8,4 ha.
Dopiero współcześnie nazwa jest pisana jako Stara Litwa, jeszcze w pierwszej połowie XX wieku pisano ją jako Litwa Stara, tak też było w 1921 roku, gdy notowano tutaj 19 domów i 116 mieszkańców.

Stypułki dość późno pojawiają się w aktach ziemskich i grodzkich, bo dopiero w 1524 roku w aktach brańskich zapisano wzmiankę o Pawle Stypułku (Paulus Stypułek).
Z pewnością szlachta mieszkała tu jednak już w XV stuleciu, ponieważ w czasie popisu szlachty litewskiej z 1528 roku widzimy całkiem dobrze rozwinięte trzy wsie o nazwie Stypułki.
Sama osada Giemzino pojawia się w dokumentach dopiero w 1580 roku, w tymże roku Jurga, syn Szczepana Stypułkowskiego, zapłacił podatek między innymi od ziemi
w miejscu zwanym Giemzino. Mieszkali tutaj również Kuleszowie, na przykład Maciej Kulesza, syn Grzegorza i Apoloni Jamiołkowskiej, wylegitymował się ze szlachectwa w 1843 roku jako dziedzic tej wsi.
W 1827 roku w tej wsi notowano 10 domów i 52 mieszkańców. W 1867 roku włączono Stypułki Giemzino do gminy Piszczaty. W ostatnich latach XIX stulecia istniało tutaj 11 gospodarstw drobnoszlacheckich na 119 ha ziemi, średnie gospodarstwo liczyło prawie 11 ha.
W 1921 roku mieszkało tu zaledwie 61 osób w 9 domach. Miejscowość należała do gminy Piszczaty.

Tybory Uszyńskie są wymieniane już w XV wieku podczas erygowania parafii w Kuleszach. Zakładali ją między innymi Jan i Stanisław ze wsi Uszyńskie (Joanne et Stanislao de Uszyńskie).
Nazwa Tybory pojawia się dopiero w XVI wieku poprzednie ten rejon zwano Trzcianką lub Trojani. Mieszkał tutaj ród Uszyńskich herbu Lubicz, lecz niewiele zostało dokumentów na temat tego rodu.
Była to jedna z wielu drobnych osad szlacheckich w tym terenie, W 1827 roku w tej wsi notowano 7 domów i 35 mieszkańców, w 1867 roku miejscowość włączono do gminy Chojany. Tybory Uszyńskie w końcu XIX wieku liczyły 12 gospodarzy pochodzenia szlacheckiego, mieli oni aż 276 ha gruntów. Średnie gospodarstwo miało obszar 23 ha, tylko jedna wioska w tej gminie miała większą średnią.
W 1921 roku w tej wsi notowano 15 domów i 86 mieszkańców.

W obecnej gminie Goszczanów w powiecie sieradzkim mieszkała już w XIV wieku liczna grupa rycerzy herbu Rola. Jak pisał A. Boniecki: „Akta łęczyckie z końca XIV-go wieku, wymieniają czterdziestu cząstkowych dziedziców”, a wśród nich byli między innymi: „Mikołaj Junochowicz, Mikołaj Kuta, Mikołaj Wnorowicz” i wielu innych. Zatem mieszkali tam również rycerze zwani Wnorowiczami. Tych rycerzy herbu Rola była tam tak wielu, że gdy Janusz I ogłosił osiedlanie wschodniego Mazowsza, wielu z nich przybyło tutaj a książę przekazał im całkiem spore nadziały ziemi. Wśród nich byli też Wnorowiczowie, którzy stali się protoplastami rodu Wnorowskich herbu Rola założyli oni liczne osady drobnoszlacheckie na terenie parafii kuleszyńskiej (Wiechy) i kobylińskiej.
Miejscowość Wnory w tej okolicy jest notowana po raz pierwszy w 1456 roku, gdy książę mazowiecki Konrad dał przywileje Mikołajowi ze wsi Wnory, określono tam wyraźnie jego herb, Rola. Na początku XVI wieku okolica szlachecka Wnory była zamieszkała przez największą liczbę szlachty w parafii kobylińskiej, którzy byli też najbogatszymi rycerzami. W sumie wystawili w 1528 roku aż 12 koni (zbrojnych jeźdźców) na pospolite ruszenie. Żadna wieś w parafii kobylińskiej nie mogła się równą z Wnorami.
Ta duża wioska zaczęła się z czasem rozpadać na mniejsze części, zasiedlano też nowe obszary w okolicy. Wnory Pażochy pojawiają się w zapiskach sądowych z 1580 roku, dotyczących podziałów ziemi w rodzinie Wnorowskich. Zapisano tam nazwę Wnory Wola Pażochy. Ten zapis oznacza, że pierwsi osadnicy w tej wsi otrzymali pewien czas zwolnienia podatkowego dla nowo powstałego osiedla- wola, wolnizna. Pierwszym znanym osadnikiem w tej wsi był Jan Wnorowski i jego synowie: Kasper i Samuel. Nazwa Pażochy wzięła się od nazwy pobliskich bagien, ta nazwa zapewne jest bardzo stara, sięgała czasów XV wieku.
Już na początku XVII wieku notuje się tutaj rodzinę Dąbrowskich herbu Dąbrowa. W 1617 roku Piotr Dąbrowski posiadał działy ziemi w tej wsi oraz w Wiechach. Jego potomkowie zdołali w XIX wieku udowodnić swoje prawa szlacheckie, byli to: Jan (w roku 1838), syn Krzysztofa, wnuk Wojciecha, prawnuka Piotra, Szczepan syn Kazimierza, wnuk Wojciecha, prawnuka Piotra, Piotr syn Jana, wnuk Pawła, prawnuk Piotra, Wojciech Władysław potomek w 5-tym pokoleniu Piotra, Feliks, Julian, Ludwik, Piotr i Wiktorian (1860), Ludwik syn Macieja oraz Ludwik Jakub syn Ignacego (1851).
Była to wioska drobnoszlachecka zamieszkała przez Wnorowskich, Dąbrowskich i innych szlachciców. Wioski drobnoszlacheckie cechowały się zawsze dużym rozdrobnieniem ziemi, działy ziemi cały czas podlegały zmianom. Notowano tutaj Wnorowskich ale też innych, mieszkali tutaj Leśniewscym, a nawet Kulczycy herbu Sas z ziemi przemyskiej (Jana Kulczyckiego, żona Marjanna z Leśniewskich, sprzedała 1790 r. część Wnorów Pażochów Leśniewskiemu). Mieszkali tu również Bobrowie herbu Gryf.
Niektórzy Wnorowscy zdołali udowodnić swoje prawa szlacheckie, byli to na przykład potomkowie Macieja Wnorowskiego dziedzica tej wsi w 1733 roku. Właśnie od niego pochodził wnuk Paweł syna Jana oraz prawnukowie: Ferdynand i Wiktor, synowie Kazimierza, wszyscy oni otrzymali potwierdzenie praw szlacheckich w 1849 roku. Wspomniany wyżej Paweł Wnorowski nie mieszkał już tutaj, lecz w Łowiczu, potem w Kielcach, był nauczycielem w tamtejszych szkołach. W 1818 roku właśnie w Łowiczu urodził mu się syn Kazimierz, który został księdzem. Młody Kazimierz był wychowany w patriotycznym domu, przez swoje zaangażowanie w sprawę niepodległości został przez władze carskie aresztowany w 1840 roku i spędził 6 lat w Rosji. Po powrocie piął się w hierarchii kościelnej i w 1883 roku został biskupem lubelskim. Bardzo dbał o sprawy unitów, którzy w tym czasie byli prześladowani przez władze carskie. Zmarł w 1885 roku i został bardzo dobrze zapamiętany przez lublinian „wyrazem tego jest fakt, że jego grób na cmentarzu przy ul. Lipowej jest często odwiedzany. Znajdują się tu świeże kwiaty, zapalone znicze (….).
Wnory Pażochy, obok Gołaszy Dąb, są pierwszą miejscowością gdzie powstała pierwsza szkoła na terenie parafii Kulesze, już w 1828 roku notowano tutaj niewielką szkółkę parafialną w której uczyło się 5 chłopców, nauczycielem był niejaki Grodzki.
W 1827 roku w tej wsi notowano 21 domów i 122 mieszkańców. W 1867 roku Wnory Pażochy włączono do gminy Piszczaty. Według opisu wsi z końca XIX wieku miejscowy folwark liczył 657 mórg ziemi, jednak 282 morgi to były nieużytki (były to obszary tak zwanej Bieli Pażochowskiej znanej z map międzywojennych). W czasie uwłaszczenia z 1864 roku powstało tutaj 7 gospodarstw chłopskich na 22 morgach ziemi. Jednak być może działy chłopskie zostały wykupione przez szlacheckich sąsiadów, ponieważ dane z 1891 roku nie wspominają o chłopskich gospodarstwach. W tymże roku notowano tutaj 23 szlacheckich gospodarzy na 263 ha ziemi. Średnie gospodarstwo miało obszar 11,4 ha. Oprócz ziemi ornej posiadali szlachcice 35 ha lasów i 18 ha łąk. Te dane nie obejmują jednak folwarku w Pażochach.
W tej wsi w 1921 roku naliczono 22 domy i 147 mieszkańców, obok istniał niewielki folwark złożony z dwóch domów mieszkalnych oraz zabudowań gospodarczych. Mieszkało w nim 39 osób, w tym 1 ewangelik.
Według Księgi Adresowej Polski właścicielem tego folwarku (360 ha) był Henryk Syczewski. W Pażochach w okresie międzywojennym działał tu wiatrak, własność J. Dąbrowskiego.

Wnory Wiechy są notowane od 1580 roku, w aktach ziemskich w Surażu zapisano informacje o Samuelu i Kasprze synach Jana z Wnorów Więchy i Wnory Wola Pażochowska, od tej pory w zapiskach na temat rodziny Wnorowskich herbu Rola już często pojawia się zapis o tej miejscowości. Wiechy podobnie jak wszystkie sąsiednie miejscowości należały do okolicy szlacheckiej Wnory, jednak wszystkie należały do parafii Kobylin z wyjątkiem tej wsi należącej do parafii Kulesze. W 1827 roku notowano tutaj 15 domów i 59 mieszkańców.
W 1867 całą okolicę szlachecką Wnory włączono do gminy Piszczaty, z wyjątkiem tej miejscowości, którą włączono do gminy Wysokie Mazowieckie. W 1891 roku notowano tutaj 32 gospodarzy o korzeniach szlacheckich, uprawiali oni 206 ha ziemi.
W 1921 roku w tej wsi istniało 43 domy z 236 mieszkańcami, miejscowość należała do gminy Wysokie Mazowieckie.
W rok później zorganizowano tutaj jednoklasową szkołę powszechną, uczyło się w niej 66 uczniów. W 1923 roku było to już 84 uczniów. W 1924 roku szkołę przemianowano na 2 klasową, w tym samym czasie powstała tutaj druga szkoła. Istniała do roku szkolnego 1933/1934. W latach 1930-1931 uczyło się w nich prawie 100 dzieci, w następnych latach pozostała tylko jedna szkoła i liczba uczniów spadła do 62. Nauczycielami byli: Irena Maciejkówna (1925), Władysław Bałdyga (1929), Teodozja Średnicka (1930), Zofia Dworakowska (1931), Aleksander Skawski i Piotr Wasilewski.
Według wykazu zabytków z 1985 roku w tej wsi istniało kilka zabytkowych obiektów. Były to zagroda nr 29 obejmująca dom drewniany z lat dwudziestych XX wieku i chlew drewniany z tego samego okresu, własność Grodzkiego. Notowano też dom nr 17 własność Faszczewskiego murowany z 1931 roku, dom numer 23 własność Kalinowskiego, murowany z 1931 roku oraz spichlerz numer 11 własność Stanisława Kaczyńskiego, drewniany z lat 20 XX wieku.

Osadnictwo w tej okolicy jest bardzo stare, świadczy o tym grodzisko usytuowana nad rzeczką Rokitnicą pomiędzy wsiami Grodzkie Stare i Wnory Wypychy. Gród istniał tutaj do XIII wieku i zapewne później został spalony, podczas najazdów Jaćwingów i Litwinów. Należał do kasztelani święckiej (Święck Strumiany). Zachowało się pierścieniowate grodzisko otoczone wałem o wysokości 14-24 metry, zachowały się konstrukcje ziemno-drewniano-kamienne. Owalny majdan ma długość 100 metrów i szerokość 68 metrów. Na północno-wschodnim krańcu grodziska na wzgórzu jest miejsce zwane Żale, jest to stare cmentarzysko z grobami w obstawie kamiennej. Na podgrodziu znaleziono ślady produkcji żelaza.
Wnory Wypychy pojawiają się w naszej historii po raz pierwszy w 1580 roku. Wioska powstała w ramach okolicy szlacheckiej Wnory. W połowie XVI wieku te okolice zaludnione przez drobną szlachtę były już obsiedlone i podzielone. Szukano ziemi na tak zwanych „wypychach”, czyli obszarach położonych dalej od centrum głównego osadnictwa, w tym przypadku z dala od Wnorów Starych i Kużeli. Zakładano wioski, które często zwano właśnie Wypychami, stąd na wschodnim Mazowszu i Podlasiu często pojawia się ta nazwa. I tak też powstały Wnory Wypychy, część Wnorowskich założyła tutaj nowe osiedle. W 1580 roku właścicielem był tutaj Mateusz, syn Augusta Wnorowskiego, posiadał 10 włók ziemi.
Przez następne wieki było to niewielkie osiedle zamieszkałe przez drobną szlachtę. Mieszkali tu Wnorowscy oraz inni, między nimi również Dańkowscy (Dankowscy) o czym świadczy następujący zapis: Stanisława, z Teresy z Łapińskich, syn Baltazar, ur. w Cieszymach 1800 r., zaślubił w Kobylinie 26-go Listopada 1827 r. Katarzynę Wnorowską, córkę Bonifacego i Anieli z Grodzkich i z niej pozostawił syna Ignacego, ur. we Wnorach-Wypychach 1-go Lutego 1830 r. (metr. w Kobylinie), wylegitymowanego ze szlachectwa w Królestwie 1860 r.
W 1827 roku w tej wsi notowano 24 domy i 112 mieszkańców. Dane z 1891 roku mówią o 27 drobnoszlacheckich gospodarzach w tej wsi. Średnie gospodarstwo liczyło 7,6 ha. W sumie użytkowano 206 ha, z czego było 7 ha łąk i 27 ha lasów.
Wnory Wypychy w 1921 roku liczyły 30 domów i 172 mieszkańców. Miejscowość należała do gminy Piszczaty.
Wykaz zabytków wspomina o domie nr 10 własność Franciszka Gołaszewskiego, drewniany z początków XX wieku.

Wykno Nowe pojawia się w zapisach historycznych w 1612 roku. W aktach sądowych z tego właśnie roku dotyczących rodziny Kuleszów herbu Ślepowron zapisano: Wykno Antiqua et Nova, czyli Wykno Stare i Nowe.
Wykno było zamieszkałe głównie przez Kuleszów, stając się z czasem jedną
z większych miejscowości w okolicy. W 1827 roku notowano tutaj 33 domy oraz 159 mieszkańców.
W końcu XIX wieku nazwę wsi zapisywano jako Kulesze Wykno Nowe, w tym czasie istniały tutaj 32 gospodarstwa szlacheckie na 189 ha ziemi, średnie gospodarstwo liczyło prawie 6 ha. Mieszkańcy posiadali 11 ha lasów. Wykno Nowe i Stare, obok wsi Mystki Rzym, należały do największych wsi w gminie Wysokie Mazowieckie.
Wykno Nowe w 1921 roku liczyło 43 domy i 258 mieszkańców, należało do największych osiedli w tej okolicy.
Wykaz zabytków z 1985 roku przekazuje informacje o wielu domach i innych obiektach o wartości historycznej. Są to: dom nr 9, własność Wiktora Stypułkowskiego (drewniany, początek XX wieku), dom nr 18 własność Piotra Kuleszy (drewniany z końca XIX wieku), dom nr 29 Janiny Czajkowskiej (drewniany 1912 rok), dom nr 30 Józefa Choińskiego (drewniany z końca XIX wieku), dom nr 35a Witolda Nacewicza (drewniany początek XX wieku). Zanotowano też dwa spichlerze – nr 24 Józefa Kuleszy z początków XX wieku oraz nr 26y Tadeusza Bagińskiego z lat 30 XX wieku.

Pierwsze dane o tej wsi pochodzą z 1528 roku, gdy na popis szlachty litewskiej stawili się: Piotr Janowicz, Szczęsny Piotrowicz, wdowa Maciejowa Borowa, Wojciech, Jakób, Stanisław i Jan Szczepanowicze, Jakób stary, Stanisław i Mateusz Janowicze Dobkowicze, Ławryn i Bartosz Dobkowicze, Wojciech i Piotr Mikołajewicze, Marcinowa Mikołajewiczowa wdowa, Augustyn Staniewicz i Jan Stankiewicz, dziedzice wsi Kulesze Wykno. Jak widać wioska liczyła bardzo wielu mieszkańców, zatem powstała zapewne jeszcze w XV wieku.
W czasie spisu podatkowego z 1580 roku pojawia się zapis na temat wsi Kuliesse Wykno Antiqua (Stare), jej właścicielem był Jan Zagrobik Kuliesze, wioska liczyła 10 włók obszaru, zatem była to całkiem spora osada.
Wioskę założyli Kuleszowie herbu Ślepowron i to oni mieszkali tutaj w pierwszym okresie istnienia tego osiedla, w następnych wiekach pojawiły się również inne rody. W 1827 roku istniało tu 41 domów z 205 mieszkańcami.
W 1891 roku w tej wsi notowano (Kulesze Wykno-Stare) 33 drobnych gospodarzy szlacheckich na 186 ha ziemi. Średnie gospodarstwo liczyło 5,6 ha.
W Wyknie Starym było w 1921 roku 44 domy i 246 mieszkańców, wszyscy podali narodowość polską i wiarę katolicką.